ចំណងជើង៖ "គូស្រករឥន្ទធនូ" និងច្បាប់នៅកម្ពុជា

Design with Microsoft

នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ទិដ្ឋភាពផ្លូវច្បាប់គឺច្បាស់ណាស់នៅពេលនិយាយអំពីអាពាហ៍ពិពាហ៍សម្រាប់គូស្រករភេទដូចគ្នា។

រដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា មាត្រា ៤៥ ចែងយ៉ាងច្បាស់លាស់ថា “អាពាហ៍ពិពាហ៍ត្រូវធ្វើឡើងតាមលក្ខខណ្ឌដែលច្បាប់កំណត់ដោយឈរលើគោលការណ៍នៃការព្រមព្រៀងគ្នារវាងប្ដីមួយ និងប្រពន្ធមួយ”។ ដូចគ្នានេះដែរ ច្បាប់ស្តីពីអាពាហ៍ពិពាហ៍ និងគ្រួសារបានពង្រឹងជំហរនេះនៅក្នុងមាត្រាទី ៣ ដោយកំណត់អាពាហ៍ពិពាហ៍ជាកិច្ចសន្យាដ៏ឧឡារិករវាងបុរស និងស្ត្រី ដែលមានឫសគល់នៅក្នុងសេចក្តីស្រឡាញ់ និងច្បាប់។

ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ នៅក្នុងការអនុវត្ត រឿងរាវគឺខុសគ្នាពីក្នុងច្បាប់។

ទោះបីជាមានឧបសគ្គផ្លូវច្បាប់ក៏ដោយ គូស្រករភេទដូចគ្នាជាច្រើន ឬ "គូស្រករឥន្ទធនូ" (គឺជាពាក្យដែលរួមបញ្ចូលអ្នកដែលមានដៃគូជាអ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា ឬដៃគូម្នាក់ ឬទាំងពីរជាអ្នកប្តូរភេទ) រស់នៅជាមួយគ្នាជាប្តីប្រពន្ធនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ "គូស្រករឥន្ទធនូ"ទាំងនេះច្រើនតែរស់នៅជាមួយគ្នា និងប្រារព្ធពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍ក្រៅផ្លូវការ ដោយបញ្ជាក់ពីការប្តេជ្ញាចិត្តចំពោះគ្នាទៅវិញទៅមកនៅចំពោះមុខមិត្តភក្តិ និងក្រុមគ្រួសារ (CCHR, 2017, p.vi)។

វាគួរឲ្យកត់សម្គាល់ផងដែរថា "គូស្រករឥន្ទធនូ"ទាំងនេះ ថែមទាំងអាចទទួលបានទម្រង់នៃការទទួលស្គាល់ផ្លូវច្បាប់ពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានទៀតផង។

ប្រហែលមួយភាគប្រាំនៃ"គូស្រករឥន្ទធនូ"ទាំងនេះបានទទួលសៀវភៅគ្រួសារ ដែលជាឯកសារសំខាន់មួយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ នៅក្នុងសៀវភៅទាំងនេះ ជួនកាលពួកគេត្រូវបានចាត់ថ្នាក់ជាប្ដីប្រពន្ធ (៣៩.១៣%) បងប្អូនបង្កើត (២១.៧៤%) ឬក្នុងករណីខ្លះ ដៃគូម្នាក់ត្រូវបានចាត់តាំងជាមេគ្រួសារ (១៣.០៤%) (CCHR, 2017, p.12 )។

ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ភាពវិជ្ជមាននេះ មិនត្រូវបានអនុម័តដូចគ្នានៅទូទាំងប្រទេសនោះទេ។ ខណៈពេលដែលតំបន់មួយចំនួនបង្ហាញពីកម្រិតនៃការទទួលយកនេះ តំបន់សំខាន់ៗដូចជាទីក្រុងភ្នំពេញនៅតែមិនអនុវត្តទម្រង់នៃការទទួលស្គាល់នេះ។

ស្ថានភាពនេះបង្ហាញពីទំនាក់ទំនងអន្តរកម្មរវាងក្របខ័ណ្ឌច្បាប់ និងការអនុវត្តសង្គម ដែលបង្ហាញពីភាពធន់ និងការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់គូស្រករឥន្ទធនូរបស់កម្ពុជាក្នុងការស្វែងរកស្នេហា និងការទទួលស្គាល់របស់ពួកគេ។

ស្មុំកូននៅកម្ពុជា៖

នៅពេលនិយាយអំពីការស្មុំកូននៅកម្ពុជា ក្រមរដ្ឋប្បវេណីគឺច្បាស់ណាស់៖ សិទ្ធិស្មុំកូនពេញលេញត្រូវបានបម្រុងទុកសម្រាប់គូស្វាមីភរិយាដែលរៀបការរួច។ ហេតុដូច្នេះហើយ ច្បាប់នេះមានប្រសិទ្ធភាពរារាំងគូស្រករឥន្ទធនូពីសិទ្ធិស្មុំកូនពេញលេញ ដោយទុកឱ្យពួកគេគ្មានការការពារផ្នែកច្បាប់សំខាន់ៗនៅពេលដែលសមាជិកម្នាក់យកកូនមកចិញ្ចឹម។

ទោះ​បី​ជា​មាន​ឧបសគ្គ​ផ្លូវ​ច្បាប់​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ គ្រួសារ​ឥន្ទធនូ​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា​នៅតែ​ស្វែង​រក​វិធី​ដើម្បី​បង្កើត​ជីវិតរស់នៅ​ប្រកប​ដោយ​ក្ដី​ស្រឡាញ់។

យោងតាមរបាយការណ៍របស់ Rainbow Families (CCHR, 2017) ៣២.៧១% នៃគ្រួសារ​ឥន្ទធនូដែលរួមរស់ជាមួយគ្នា កំពុងមើលថែទាំកុមារនៅក្នុងបន្ទុករួចហើយ។ ក្នុងចំណោមនោះ ៦៧.៦៤% ពឹងផ្អែកលើការស្មុំកូនសាមញ្ញ ឬកិច្ចព្រមព្រៀងក្រៅផ្លូវការ ដោយស្មុំកូនពីសមាជិកគ្រួសារដូចជាក្មួយស្រី ឬក្មួយប្រុស (៤០%) (ទំ.27)។ ក្នុង​ចំណោម​អ្នក​ដែល​បាន​ស្មុំ​កូន មាន​ចំនួន​ដ៏​សំខាន់ (៤៥.៧១%) មាន​សៀវភៅ​គ្រួសារ បើ​ធៀប​នឹង ៩.៧១% នៃ​គូស្នេហ៍​ដែល​គ្មាន​កូន​ចិញ្ចឹម (p.vi)។

ការអនុវត្តស្មុំកូនទាំងនេះបង្ហាញពីគម្លាតយ៉ាងសំខាន់រវាងលក្ខន្តិកៈផ្លូវច្បាប់ និងការពិតដែលរស់នៅរបស់គ្រួសារឥន្ទធនូក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ភាពមិនស៊ីសង្វាក់គ្នាក្នុងការអនុវត្តច្បាប់នេះអាចផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់សហគមន៍ ​ឥន្ទធនូ ដោយផ្តល់ឱកាសក្នុងការចរចារសម្រាប់ជីវភាពរស់នៅដែលប្រសើរជាងការរឹតត្បិតផ្លូវច្បាប់។

គម្លាតនៃការអនុវត្តនេះក៏បានផ្តល់ឪកាសនៃការកើនឡើងនៃសេចក្តីប្រកាសនៃទំនាក់ទំនងគ្រួសារ (DoFR) ដែលផ្សព្វផ្សាយដោយសហគមន៍ឥន្ទធនូកម្ពុជា (RoCK)។ DoFR គឺជាកិច្ចសន្យាឯកជនដែលបង្កើតជាផ្លូវការនូវសេចក្តីស្រឡាញ់ និងការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់គូស្វាមីភរិយា ឥន្ទធនូ ស្រដៀងទៅនឹងសំបុត្រអាពាហ៍ពិពាហ៍ តែសម្រាប់គូស្នេហ៍ឥន្ទធនូ (RoCK, 2018)។ ហើយ RoCK បានណែនាំ DoFR ដល់ឃុំចំនួន ៥០ ក្នុងខេត្តចំនួន ១៥ ហើយក៏ទទួលបានការគាំទ្រពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានផងដែរ (Power, 2018)។

---

សម្លឹងទៅមុខ សហគមន៍ ឥន្ទធនូ នៅកម្ពុជាអាចប្រើប្រាស់ភាពជោគជ័យរបស់ DoFR ដើម្បីតស៊ូមតិសម្រាប់ការអនុវត្តទូទាំងប្រទេស។ នេះអាចជាជំហានយុទ្ធសាស្ត្រឆ្ពោះទៅរកការធ្វើឱ្យស្របច្បាប់អាពាហ៍ពិពាហ៍គូស្រករភេទដូចគ្នា និងអនុម័តច្បាប់ប្រឆាំងការរើសអើង។ RoCK អាចបន្តកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងសហការជាមួយមេធាវី និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ដើម្បីពង្រីកការអនុម័ត DoFR និងស្វែងរកការយល់ព្រមតាមផ្លូវច្បាប់ពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។

នៅក្នុងទិដ្ឋភាពវិវត្តន៍នេះដែរ គ្រួសារឥន្ទធនូរបស់កម្ពុជា នៅតែបន្តប្រកួតប្រជែង និងរៀបចំឡើងវិញនូវបទដ្ឋានសង្គម ដោយបង្កើតផ្លូវឆ្ពោះទៅរកការទទួលស្គាល់ និងសមភាព មួយជំហានម្តងៗ។

---